هرگونه اختلال در تنفس ، حیات فرد را بخاطر می اندازد . تکنسین های اورژانس اولین تیم درمانی هستند که به بالین مددجو می رسند و باید هرگونه نارسایی تنفس را به خوبی مدیریت کنند .
آسيب هاي قفسه سينه
آسيبهاي قفسه سينه دو دسته اند :
- آسيب هاي بسته
- آسيب هاي باز
۱٫ آسيبهاي بسته : آسيبهاي بسته قفسه سينه در نتيجه تروماي غير نافذ وارد شده به قفسه سينه ايجاد مي شود كه مي تواند باعث آسيب وسيع دنده ها و ارگانهاي داخلي شوند . تروماي غيرنافذ اغلب در ارتباط با افتادن ،تصادفات اتومبيلها و ضربه به قفسه سينه ايجاد مي گردد.
۲٫ آسيبهاي باز قفسه سينه نتيجه زخم نافذي است كه بوسيله چاقو ،گلوله يا انواع وسيعي از اشياء ديگر مانند تيغهاي تيز ،پيچ گوشتي ، شيشه هاي شكسته و امثالهم ايجاد مي شوند . اين اجسام تيز مي توانند ضمن ورود مسير عبور را تخريب و بعد از عبور خارج شوند مثل ورودي و خروجي گلوله كه خروجي معمو لاًبزرگتر از ورودي است . اين آسيبها مي توانند ريه ها، پرده جنب ، قلب و عروق بزرگ و سيستم نخاع را درگير و تخريب نمايند.
ترومای قفسه سینه Chest Trauma
آسيب قفسه سينه مي تواند تهديد كننده حيات باشند بنابراين تشخيص فوري و مراقبت اورژانسي براي بقاي بيمار ضروري است . صدمات قفسه سينه حدود ۵% موارد پذيرش بيماران ترومايي در مراكز تروما را تشكيل مي دهند . بعد از ضربات صدمات سر ،صدمات قفسه سينه دومين علت مرگ و مير ناشي از تروما را تشكيل مي دهند يعني چيزي حدود ۲۰ تا ۲۵ % و همچنين بايستي توجه داشت كه در حدود ۸۰ تا ۹۰ % موارد تروماي توراكس، حداقل يكي از ارگانهاي اصلي بدن را نيز درگير و مصدوم مي باشند كه در رأس آنها صدمات سر ،شكم و سيستم عضلاني اسكلتي قرار دارند. و اكثر در پي تصادفات رانندگي Blunt حدود ۸۰ تا ۹۰ % صدمات قفسه سينه از نوع غيرنافذ يا رخ مي دهد .
حدود ۸۵ % صدمات توراكس تنها با تامين راه هوايي باز، اكسيژن تراپي و مراقبت و در مواردي با گذاشتن لوله سينه اي درمان مي شود.
شكستگي دنده ها Ribs Fracture
شايعترين ضايعات و صدمات غيرنافذ قفسه سينه بوده كه ممكن است علاوه بر پارگي پرده پلور(پرده دو لايه جنب) باعث كوفتگي ريه ،هموتوراكس ( خون در داخل توراكس ) و پارگي عروق بزرگ بشود. در تندرس و شكستگي دنده هاي پائيني بايستي به فكر صدمات داخل شكمي مثل طحال و كبد بود.
كنترل درماني و علائم :
تندرس قفسه سينه ،درد شديد خصوص اًهنگام انجام دم ( ورود هوا به داخل ريه ها ) ،كريتپاسيون (حركت استخوان شكسته و صداي دو سر استخوان ) وجود آمفيزم زير جلدي ، تنگي نفس خصوص در حالت خوابيده
درمان و مراقبت و اعزام:
راه هوايي باز ،اكسيژن وصل گردد ۵-۱۵ ليتر در دقيقه ،گرفتن رگ و در صورت نياز وصل سرم قابل تزريق يا رينگر( N/S ) ترجيحاً پايه كنترل و ثبت شود. سپس مصدوم به V/S قرار دادن بيمار در وضعيت نيمه نشسته به بيمارستان منتقل گردد سعي شود خيلي منطقه شكسته لمس نشود چون باعث آسيب بيشتر مي گردد. در صورت امكان و صدور دستور مي توان مسكن يا مخدر تجويز نمود
قفسه سينه شناور : Flail Chest
وقتي ۲ دنده مجاور و يا بيشتر در ۲ نقطه يا بيشتر شكسته شوند به آن سينه شناور گويند. در قفسه سينا شناور حركات متناقض وجود دارد بطوريكه قسمت شكسته و مبتلا با دم به داخل كشيده مي شود و در بازدم به بيرون رانده مي شود كه اين مسأله مي تواند موجب اختلال در تهويه تنفسي و گازها شده و در نتيجه باعث هيپوكسي ( كاهش اكسيژن در بافت ) و هيپوكسمي( كاهش اكسيژن در خون ) مي گردد.
علائم:
درد، كريپتاسيون و آنفيرم زيرجلدي ،كاهش صدا در منطقه مبتلا ،حركات غيرقرينه ،تنگي نفس، اختلال در سيتم گردش خون و هموديناميك ، سيانوز و تعريق ( ديافورز) بشود با كاهش اكسيژن بيمار مضطرب و بيقرار مي شود
در اعزام و مراقبت:
IV گرفته و در صورت لزوم سرم وصل شود. ، راه هوايي را باز كرده و باز نگهداريم ، اكسيژن بدهيم ۵-۱۵ ليتر بر دقيقه . علائم حياتي پايه كنترل ، ثبت و تفسير شود. سطح هوشياري AVPU كنترل و پوزيشن بيمار DCAP-BTLS را انجام دهيم.
له شدگي ريه ها :
اغلب از عواقب خطرناك قطعه شناور است. اين كوفتگي ممكن است منجر به مرگ شوند . در چنين شرايطي بافت له شده و خونريزي رخ مي دهد . اين وضعيت به ميزان زيادي تبادل اكسيژن و دي اكسيد كربن را كاهش داده و منجر به هيپوكسي ( كمبود اكسيژن ) شديد مي شود .
پوموتوراكس Pneumottorax
پوموتوراكس تجمع هوا در حفره توراسيك ( قفسه سينه )است كه باعث روي هم خوابيدن بخشي از ريه ميشود اين حالت معمولا ناشي از تروماي نافذ يا غيرنافذ است. تروماي نافذ ممكن است باعث شكستن دنده و سوراخ شدن ريه شود و منفذي ايجاد كند كه هوا از آن نشت مي كند . تجمع هوا در حفره توراسيك باعث مي شود كه ريه در سمت آسيب ديده به صورت جزيي يا كامل بر روي هم فشرده شود كه اين حالت باعث كاهش گاز موجود در آلوئولها مي شود كه منجر به كاهش تحويل اكسيژن به سلولهاي بدن مي شود.
علائم :
درد قفسه سينه كه با دم عميق بدتر مي شود، تنگي نفس با كوتاهي نفس، تاكي نپه ( سرعت تنفس بيشتر از حد طبيعي ) ، كاهش صداي تنفسي در ريه مبتلا ،كاهش حركت يا نبود حركت در ريه و مبتلا، اين علائم در حالت خوابيده شديدتر شده و در حالت ايستاده كمي بهتر مي شود
در صحنه و ظاهر بيمار :
بيمار دچار تنگي نفس و تنفسهاي كوتاه ،سطحي و بيشتر از حد طبيعي است بيمار بيقرار بوده ،رنگ صورت و پوست پريده، عرق روي پوست وجود دارد بيمار در حالت خوابيده احساس بيمار دچار اختلال شده است
پوموتوراكس باز Open Pneumothorax
پوموتوراكس باز از عواقب زخم باز قفسه سينه است كه بوسيله شيي نافذ ايجاد مي گردد بين فضاي بلور ( جنب) و هواي خارج ارتباط مستقيم وجود دارد و از منفذ ارتباطي هوا داخل و خارج وجود دارد بنابراين Sucking chest wound مي شود. در اين نوع زخم مكنده قفسه سينه بايستي سريعاً از ساكشن هوا بداخل ريه از طريق منفذ جلوگيري شود. براي اينكار از پانسمان چرب و بسته استفاده مي شود و در صورت نياز بايستي چست تیوب قرار داد.
تاكي كاردي، تاكي نپه، ديسترسي تنفسي ، رنگ پريدگي ، عرق سرد روي پيشاني و سينه، تنگي نفس كه خصوصاً در حالت خوابيده شديد تر مي شود ( يعني خوابيدن افزايش تنگي نفس و ايستادن بهتر شدن تنگي نفس ) ،كاهش فشار خون ،ضعف و بي حالي و سستي بدن و احتمال غش كردن
هموتوراكس Hemothorax
به تجمع خون در فضاي جنب هموتوراكس گويند در اين وضعيت فشار داخل پلور افزايش يافته و ريه فشرده و جمع مي شود . ( همو = خون | پومو = هوا )
پس عملكرد تنفس مختل و باعث اختلال در تبادلات گازي مي شود . مي توانيد در نتيجه تروماي نافذ يا غيرنافذ قفسه سينه باشد.
علائم:
همان علائم نپوموتوراكس است . ممكن است هنگام سرفه خط قرمز يا صورتي كف آلود ايجاد كند. و گاهي جراحي قفسه سينه مي باشد .
درمان :
گذاشتن chest tube
آسم Asthma
آسم يا تنگي نفس معلوم مي شود با حملات تنگي نفس، سرفه هاي پياپي و ويزينگ (تنفس توام با سوت زدن ) عامل آسم در اكثر موارد آلرژيك بوده و در چنين شرايطي واسطه ها آزاد و باعث تنگي بروتش ها و برونشيولها و گشادي عروق مي شوند . بيمار علاوه بر علائم فوق دچار تاكي نپه ،تاكي كاردي ،هيپوتاسيون ،سيانوز و بيقرار ،مضطرب و رنگ پريده توام با تعرق و وحشت و گرسنگي هوا .
درمان و مراقبت ، اعزام و انتقال :
بازكردن و بازنگهداشتن راه هوايي، گرفتن IV و دادن اكسيژن در حد ۳-۵ ليتر در دقيقه با ماسك ماده يا لوله بيني ،قراردادن بيمار در وضعيت نيمه نشسته تهويه مناسب محيط و در صورت نياز ايجاد و تأمين تهويه مكانيكي ،آرام كردن بيمار و نشستن در كنار وي، كنترل مرتب V/S
در صورت دستور از طرف مركز ؛ دادن سرم قندي + آمينيوفيلين داخل سرم ،تزريق آمپول هيدروكورتيزون به صورت مستقيم داخل وريد.
آميينوفيلن برونش ها را گشاد كرده پس تهويه خوب مي شود و از طرفي هيدروكورتيزون عامل حساسيت را خنثي و تورم سيستم تنفس را كاهش مي دهد .
در صورت دستور پزشك ميتوان از آپي نفرين ( آدرنالين) ۱/۱۰۰۰ به صورت زيرجلدي استفاده نمود.
اسپري سالبوتامول و قرص نئوفيلين در چنين شرايطي ارزشمند نمي باشند.
آتلكتازي :
به روي هم خوابيدن ريه ها گفته مي شود در اين بيماري به علت اينكه هوا به هر دليل به آلوئولها نمي رسد و وارد نمي شود در نتيجه هواي داخل آلوئول جذب خون شده و كيسه هوايي ( آلوئولها) روي هم مي خوابند عامل ممكن است:
صدمات قفسه سينه و صدمات داخل ريوي ،كاهش دامنه تنفس به هر علت ،coma، بي تحركي ، پيري و عدم توانايي در دفع خلط ،جسم خارجي ،ترشحات غليظ و تجمع يافته در برونشها ،بيهوشي و جراحي هاي طولاني ،استفاده از مخدرها به ميزان زياد.
علائم :
كاهش صداهاي تنفسي، كاهش حركت قفسه سينه در ناحيه مبتلا به اختلالات در تبادلات گازي ، تاكي نپه ،تاكي كاردي، تنفس سريع و كوتاه سيانوز ،هيپوتانسيون ،رنگ پريدگي ،تعريق ، اضطراب و بيقراري
اعزام و مراقبت :
مثل هموتوراكس بوده و در اينجا مي توان اكسيژن را با فشار بداخل سيستم تنفس هدايت نمود.
منبع : کافه پزشکی
