وسواس فکری چیست؟
وسواس فکری نوعی اختلال ناشی از اضطراب است که طی آن فرد، بطور غیرارادی و کنترل نشده خود را مجبور به انجام رفتارهای تکراری می‌بیند. فرد مبتلا به وسواس فکری، احتمالا خودش نسبت به وسواس و رفتار افراطی و غیر منطقی خود آگاه است اما در هر حال قادر به مقاومت و کنترل آن نیست. همانند سوزن که در یک دستگاه پخش صوت قدیمی بر روی صفحه گیر می‌کند، در فرد مبتلا به وسواس فکری نیز مغز فرد بر روی یک کار یا رفتار خاص گیر می‌کند. بسیاری از افراد مبتلا به وسواس فکری به یکی از کارهای زیر اصرار می‌ورزند:
- شستشوی زیاد
- چک کردن مکرر
- شکاک و بدبین بودن
- وسواس نظم و تقارن
- وسواس احتکار اشیاء
وسواس فکری در افراد مبتلا، در مقایسه با حساسیت‌ها یا عادات عادی به مراتب شدیدتر بوده و زندگی روزانه فرد و روابط وی را کاملا تحت تاثیر قرار می‌دهد. علائم رایج وسواس فکری عبارتند از:
- ترس همیشگی از آلوده شدن با میکروب‌ها یا زباله‌ها
- ترس از عدم کنترل خود و آسیب زدن به خود یا دیگران
- توجه بیش از حد به مسائل مذهبی
- ترس از دست دادن چیزهایی که ممکن است نیاز داشته باشند
- وسواس نظم و تقارن در اشیاء
- وسواس چک کردن مکرر اشیاء مانند قفل، ساعت یا افراد مورد علاقه
- ضربه زدن، شمارش و تکرار کلمات
- شستشو‌های مکرر برای ساعت‌ها
- انباشته کردن کالاها مانند روزنامه و ظروف خالی غذا
صرف نظر از شدت وسواس فکری در فرد، راههای مختلفی برای کمک به این شرایط وجود دارد.
از ترس نسبت به شرایط نباید فرار کرد. بلکه خود را در شرایط قرار داده و سپس تلاش شود تا در برابر آن مقاومت کند تا آرام آرام اعتماد به نفس برقرار شود. هرچه بیشتر فرد در موقعیتی خاص قرار گیرد، رفته رفته از میزان اضطراب وی در آن شرایط کاسته می‌شود.
پیش بینی وسواس پیش از شروع آن می‌تواند به تحمل راحت‌تر آن کمک کند.
تمرکز خود را بر روی چیز دیگری برگردانید. مثلا خود را با جُک، ورزش، پیاده روی، موزیک، مطالعه، اینترنت یا بازی کامپیوتری سرگرم کنید. مهمترین نکته این است که خود را حداقل به مدت 15 دقیقه با کاری که دوست دارید مشغول کنید.
حفظ رابطه با خانواده و دوستان و صحبت کردن با دیگران خصوصا در گروه‌های اجتماعی دارای اختلال مشابه می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و کاهش اضطراب فرد کمک کند. تنهایی و انزوا می‌تواند علائم وسواس فکری را تشدید کند.
ممکن است داروهای ضد افسردگی یا داروهای دیگر نیز برای درمان وسواس فکری بکار روند با این حال، استفاده از دارو به تنهایی نمی‌تواند در درمان وسواس فکری موثر باشد.
از طب سوزنی نیز برای کنترل وسواس فکری استفاده می‌شود. در طب سنتی، اختلال عملکرد کلیه به عنوان عامل ایجاد اضطراب و در نتیجه وسواس فکری در نظر گرفته می‌شود. لذا کاشت سوزن در بدن با آزاد سازی انرژی، افزایش گردش خون و تحریک سیستم عصبی در آزادسازی اندورفین‌ها به کاهش استرس و برقراری آرامش کمک می‌کند.
موسسه جامع طب سوزنی tebsoozani.com
