فیبروم های رحمی، علل و روش های جدید درمانی
فيبرومهاي رحم، رشد غير سرطاني رحم است که اغلب در سنين توليد مثل براي زنان و دختران به وجود مي‌آيد. اسامي ديگر آن فيبروميوم و ليوميوم است. فيبروم رحم با افزايش خطر سرطان رحم همراه نيست ولي در مريض‌هايي که فيبروم رشد سريعي دارد و يا فيبروم آنها حين يائسگي رشد کرده است، بايستي احتمال فيبروم سرطاني را در نظر داشت.
حدودا از هر ? خانم، ? خانم زماني درطول زندگي خود دچار فيبروم مي‌شود، اما اکثر آنها از وجود آن بي‌اطلاع هستند. چون فيبروم‌ها اغلب منجر به هيچ علامتي نمي‌شوند. حتي پزشک شما ممکن است که فيبروم را به طور اتفاقي در حين معاينه لگن ويا سونوگرافي حاملگي کشف کند.
بطور کلي فيبرومهاي رحمي بندرت احتياج به درمان دارند. درمان طبي و روشهاي جراحي مي‌توانند فيبروم‌ها را کوچک نموده و يا بردارند، البته در صورتيکه فرد دچارمشکلات فيبروم شده باشد.
به طور نادر، فيبروم ممکن است که احتياج به يک درمان فوري و اورژانسي داشته باشد، در صورتي که فرد دچار درد حاد و شديد لگن و يا خونريزي قاعدگي شديد گردد.
علائم بيماري
خونريزي شديد و يا دردناک رحمي
خونريزي طولاني مدت رحمي (? روز يا بيشتر)
فشار يا درد لگني
تکرر ادراري
مشکل در تخليه مثانه
يبوست
پشت درد يا پا درد
ترشح واژينال مزمن
به طور نادر، ممکن است که فيبروم در صورتي که جريان خون آن دچار اختلال شود، سبب ايجاد درد حاد ويا در صورتي که فيبروم پايه داشته باشد و پايه آن دچار پيچ خوردگي شود، سبب درد و تب شود.
محل فيبروم تاثير زيادي روي علائم و نشانه‌هاي بيماري دارد.
فيبرومهاي زير مخاطي: چون به سمت ديواره داخلي رحم رشد مي‌کنند، گاهي اوقات مسئول خونريزي قاعدگي طولاني مدت ويا شديد هستند و يا در قابليت باردار شدن فرد اختلال مي‌توانند ايجاد کنند.
فيبرومهاي زير سروز رحم: چون به سمت خارج رحم رشد مي‌کنند، گاهي اوقات مي‌توانند روي مثانه فشار وارد آورند و سبب علائم ادراري و تکرر ادرار شوند.
اگر فيبروم به سمت پشت رحم رشد کند، مي‌تواند روي روده بزرگ فشار وارد آورده و يبوست ايجاد نمايد و يا به اعصاب کمري فشار آورده و سبب پشت درد شود.
چه موقع بايد يک دکتر را ديد؟
ويزيت دکتر براي شما الزامي است اگر شما:
درد لگني داريد که برطرف نمي‌شود
پريود‌هاي سنگين و درد ناک داريد
خونريزي و يا لکه بيني بين دو پريود داريد
درد هنگام نزديکي جنسي داريد
مشکلات خالي کردن مثانه داريد
مشکلات اجابت مزاج داريد
همچنين ويزيت فوري دکتر در موارد خونريزي شديد رحمي و يا درد لگني تيزي که ناگهاني ظاهر شده است، حتما الزامي است.
علل بيماري
فيبرومهاي رحمي از بافت عضلاني صاف رحم (مي‌وم‌تر) منشا مي‌گيرند. الگوي رشد فيبروم‌ها متفاوت است. بعضي از آنها آهسته رشد مي‌کنند و بعضي در همان اندازه باقي مي‌مانند و بعضي ديگر حتي در طول زمان جمع مي‌شوند و کاهش اندازه مي‌دهند.
اندازه و سايز فيبروم‌ها از بسيار کوچک که با چشم انسان قابل تشخيص نيست تا توده‌هاي بزرگ که مي‌توانند سايز رحم را بزرگ کنند، متفاوت است. آنها ممکن است يکي يا متعدد باشند. حتي در بعضي موارد نادر، ممکن است که آنقدر رحم را بزرگ کنند که تمامي شکم پر شود و به سطح قفسه سينه برسد.
دانشمندان علت فيبروم را نمي‌دانند، اما مطالعات جديد اشاره به موارد زير دارند:
علل و فاکتور‌هاي ژنتيک
نژاد
هورمون‌هاي زنانگي
فيبروم‌ها کلا در افرادي که حاملگي و زايمان داشته‌اند، کمتر رخ مي‌دهد. در افراد چاق، فيبروم بيشتر ديده مي‌شود. قرص‌هاي جلوگيري از بارداري با کاهش خطر ابتلا به فيبروم همراهند.
عوارض بيماري
خطر ابتلا به کم خوني بر اثر خونريزي شديد ويا طولاني مدت رحمي
ايجاد درد شديد بر اثر پيچ خوردن و يا استحاله فيبروم
اختلال در بارور شدن فرد به دليل انسداد و يا منحرف شدن لوله‌هاي رحمي
فيبرومهاي زير مخاطي مي‌توانند منجر به اختلال در کاشت تخمک بارور شده در ديواره داخلي رحم شوند و نتيجتا رشد جنين تحت تاثير قرار مي‌گيرد. در اين موارد، پزشکان اغلب توصيه به برداشتن اين نوع از فيبروم‌ها قبل از تلاش براي بارور شدن مي‌کنند.
در اغلب اوقات، فيبروم‌ها در حاملگي احتياج به درمان ندارند. اگر که درد‌هاي شکمي در سه ماهه اول و دوم بارداري پيش آيد آنرا مي‌توان با مسکن‌هاي معمولي کنترل کرد. در مورد فيبروم‌هايي که منجر به سقط مکرر جنين شوند، پزشک ممکن است که يکي از فيبروم‌ها و يا تمامي آنها را بردارد.
بخصوص اگر که هيچ علت ديگري براي سقط جنين به غير از فيبروم يافت نشودو فيبروم شکل و فرم حدود رحم را تغيير داده باشد.
تست‌هاي تشخيصي
فيبروم‌ها اغلب به طور اتفاقي در حين معاينه روتين لگني يافت مي‌شوند. دکتر شما ممکن است که احساس نامنظمي در شکل رحم شما کند و پيشنهاد سونوگرافي براي تشخيص فيبروم کند.
سونوگرافي: بهترين و دقيق‌ترين روش براي تشخيص فيبروم مي‌باشد. در اين روش بي‌درد، با کمک امواج صوتي تصاويري از رحم و تخمدان‌ها گرفته مي‌شود.
امروزه يک نوع سونوگرافي بنام سونوگرافي واژينال تصاوير بسيار دقيق تري از رحم به دست مي‌دهد (نسبت به روش قبلي سونوگرافي ابدومينال). ساير روشهاي تشخيصي، هيستروسکوپي و هيستروسالپنگوگرافي مي‌باشند درهيستروسکوپي تحت بيهوشي عمومي يا بيحسي موضعي داخل رحم با وسيله‌اي دوربين دار رويت شده و نواحي مشکوک و غير طبيعي نظير پوليپ‌هاي آندوم‌تر رحم و يا فيبرومهاي پايه دار (پدانکوله) برداشته شده و جهت بررسي بافت‌شناسي به آزمايشگاه آسيب‌شناسي ارسال مي‌شوند
گاهي اوقات سي تي اسکن ويا‌ام آر آي بسته به مورد شخص ممکن است که لازم شوند.
يک تست شمارش کامل سلول‌هاي خوني يا CBC براي تعيين وجود کم خوني در بيمار اغلب درخواست مي‌شود.
درمان بيماري
در مورد بسياري از افراديکه فيبروم رحمي بدون مشکل و نشانه دارند سياست تحت نظر گرفتن فيبروم بهترين گزينه است. بسياري از فيبروم‌ها تمايل دارند که بعد از يائسگي کاهش اندازه داده و حتي ناپديد شوند. البته اين در مورد تمامي آنها صدق نمي‌کند.
دارو‌ها شامل GNRH Agonist مثل: (Lupron) دکاپپتيل يا ديفرلين: اين دارو‌ها با کاهش سطح هورمون‌هاي زنانگي (استروژن و پروژسترون) سبب يک حالت يائسگي موقتي مي‌شوند. در نتيجه پريود قطع مي‌شود و فيبروم‌ها جمع مي‌شوند و کم خوني فرد بهبود مي‌يابد.
البته اين دارو‌ها اغلب در مرحله قبل از جراحي فيبروم به منظور کاهش اندازه آن و برداشت راحت‌تر فيبروم با عمل جراحي و نيز اصلاح کم خوني قبل از عمل جراحي بکار مي‌روند. از عوارض آنها گرگرفتگي و پوکي استخوان در صورت مصرف طولاني مدت دارو (بيش از ? ماه) هستند.
قرص‌هاي جلوگيري خوراکي ويا قرص‌هاي پروژستروني مي‌توانند به کنترل خونريزي رحمي ناشي از فيبروم کمک کنند. ولي نمي‌توانند اندازه فيبروم را کاهش دهند.
هيسترکتومي (عمل برداشت رحم): اين عمل تنها راه حل دائمي براي فيبرومهاي رحمي است. اما بايد در نظر داشت که اين با اين عمل توانائي بچه دار شدن فرد از بين مي‌رود، لذا براي افراديکه ديگر مايل به باروري نيستند، گزينه خوبي محسوب مي‌شود.
ميومکتومي (عمل برداشت فقط فيبروم): اين عمل عارضه‌اش از عمل برداشت رحم، کمتر است ولي احتمال عود (برگشت مجدد) فيبروم با آ ن وجود دارد. ميومکتومي مي‌تواند به روشهاي باز کردن شکم و لاپاراسکوپي انجام شود. عمل لاپاراسکوپي براي برداشت فيبرومهاي کوچک استفاده مي‌شود. اخيرا از ربات جراحي براي برداشت فيبرومهاي بزرگ‌تر و بيشتر حين لاپاراسکوپي استفاده مي‌شود.
ميومکتومي هيستروسکوپيک: اين روش يک گزينه مطرح براي برداشت فقط فيبرومهاي داخل رحم (زير مخاطي) است. يک لوله باريک و بلند بنام هيستروسکوپ که در نوک آن يک دور بين تعبيه شده، تحت بيحسي موضعي يا بيهوشي عمومي وارد رحم مي‌شود و با ديد کامل، پزشک فيبروم را مشاهده کرده و بر مي‌دارد. اين روش فقط در وقتي که پزشک بسيار حاذق بوده و تکنيک اين عمل را مي‌داند، کاربرد دارد.
جراحي به روش سونوگرافي موضعي: Focused Ultrasound Surgery يک روش جراحي جديد و غير تهاجمي براي درمان فيبرومهاي رحمي با استفاده از‌ام آر آي است. اين روش بسيار موثر و بي‌خطر مي‌باشد. مزاياي اين روش بهبودي سريع و عوارض کمتر در مقايسه با اعمال جراحي است ولي بايد در نظر داشت که اين روش فقط در کوتاه مدت موثر است.
روش لخته سازي در شريان رحمي: در روش Uterine Artery Embolization يک دکتر راديولوژيست مجرب، با کمک تزريق موادي بسيار ريز پلي وينيل کلرايد در عروق خون رسان رحم لخته ايجاد مي‌کند. در نتيجه خون رساني فيبروم دچار اختلال مي‌شود و فيبروم جمع مي‌شود. اين روش جديد براي درمان فيبروم رحم بسيار موثر است. فوايد اين عمل شامل عدم وجود برش در ديواره شکم و کاهش مدت بهبودي پس از عمل است. عوارض آن شامل درد‌هاي پس از عمل (?-? روز پس از عمل) و احتمال صدمه به ارگانهاي مجاور رحم ويا تخمدان‌ها مي‌باشد. اين روش براي افراديکه مايل به بچه دار شدن پس از عمل هستند، توصيه نمي‌شود. انجمن متخصصان زنان و زايمان اين روش را فقط براي درمان کوتاه مدت خونريزي و علائم فشاري فيبروم موثر دانسته است.
منبع: http://salamat.sgpco.com/
